یادداشت | چه کسانی عقائد و میراث گذشته را حراج می‌کنند
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، در طول تاریخ دو بار نهضت ترجمه صورت گرفته است، بار اول از یونان به جهان اسلام که برکات بسیاری برای مسلمین داشت و بار دوم از جهان اسلام به مغرب زمین که آن هم برکات شگرفی برای غربیان داشت. به همین دلیل برخی رگه های رنسانس را در ترجمان ابن رشد از ارسطو می بینند.
به هر حال همیشه برخورد تمدنی از فیلترِ اندیشمندان صورت می گرفته و به عوام آسیب جدی وارد نمی شده است، اما برخورد تمدنی دوران ما به دلیل وجود اینترنت، رسانه ها و فضای مجازی به سطحی ترین شکل ممکن تنزل یافته است، امروزه تفکر غربی پس از چند مرحله ساده سازی در کلیپ، عکس، سریال و فیلم‌ها به دست عوام می رسد و به متفکرین جامعه فرصت تحلیل و گزینش کردن هم نمی دهد.
حال سوال این است تفکر انتقادی چه میزان وقت خود را به این مسئله اختصاص می دهد؟ چرا هنوز نگران فعالیت مساجد، پیاده روی اربعین و حداقل نفوذ روحانیان در جامعه است؟ مگر همین راززدایی و دین ستیزی توسط صدها رسانه به عوام تزریق نمی شود؟ جوان امروز ثانیه به ثانیه به اخلاق، التزام کمتری پیدا می کند و کمترین میزانِ تعهد را طلب می‌کند. حال چگونه است تاثیرِ همین مساجد نگران کننده دانسته می شود اما حجم عظیم تفکرغربی که پس از مراحل مختلف تبدیل به تفاله‌ای می‌شود نگران کننده دانسته نمی شود؟
از جهتی شاید فعالیتِ روحانیون امروز برای بعضی خطرناک خوانده شود چرا که طلاب امروز زبان، فلسفه، هنر و تاریخ می دانند و همزمان با مردم عادی ارتباط دارند، اگر تحقیر و توهین بشوند صبر می کنند و معتقدند که کار فرهنگی زمان بر است، طلبه ای می شناسم که ده سال است روی بازی های رایانه ای، پژوهش فلسفی می‌کند و اخیرا در مقطع پُست دکترا در رشته مطالعات بازی در دانشگاه ویسکانسین پذیرفته شده است اما روشنفکری را می شناسم که وقتی خبر خودکشیِ دو دختر به خاطر یک بازی رایانه ای را می شنود برای رفع مسئولیت، آن را به گردن حکومت انداخته و سیگارش را دود می کند.
طلبه دیگری می شناسم که فلسفه ذهن خوانده، برای فرصت مطالعاتی به آمریکا رفته و برگشته است، در دانشگاه صنعتی شریف از او برای سخنرانی در باب هوش مصنوعی دعوت می شود؛ اما حاضر نیست لحظه ای لباسش را از تن بدر آورد چرا که معتقد است هر چه دارد باید به اسم سنتِ گذشته تمام شود. اما استادِ روشنفکری را می شناسم که تمام تلاشش را می کند که گذشته را تحقیر کند و نظریه ابن سینا را در کلاس (به ظاهر کلاس) می‌خواند.
اگر متفکر انتقادیِ ما اهل فرهنگ است نباید کمی در باب این گونه مسائل تأمل کند؟ نباید ریشه های بداخلاقی ها و خیانت های خانوادگی را که روز به روز به حجم پرونده های دادگاه های خانواده می افزاید به مردم گوشزد کند؟ یعنی نسبتی بین فردیت(Individuality) و انتخاب های منفعت طلبانه و طلاق های امروز وجود ندارد؟ به نظرم فهم و درکِ خسارت فروپاشی نهادِ خانواده در ایران برای اهل فکری که تشکیل خانواده نداده و به دلایلی خواهان پذیرش این مسئولیت نیست مشکل است، بنابراین تا جایی که امکان دارد در این وادی روشنگری نمی کند و گاهی از این فروپاشی اخلاقی لذت می برد و آن را به گردن نهادهای حکومتی و آموزشی می اندازد.
امروزه برخی جوانان بدون وقفه در حال تقلیدِ از رسانه های مجازی اند؛ اما متفکر ما هنوز در اتاقی بسته از اشتباهات متفکرین قبلِ انقلاب می نالد و کماکان اصرار دارد فرهنگ غربی را بدون نقص جلوه دهد./۹۱۸/ی۷۰۴/س
صدرا فردوسی